Inkopers wegen bij besluiten om een product of dienst aan te schaffen niet alleen de aanschafkosten mee, ze kijken vooral ook naar de Total Cost of Ownership (TCO). Neem bijvoorbeeld de keuze voor een printer. Het zijn relatief goedkope apparaten, de echte kosten zitten in de prijs en levensduur van de inktcartridges. Weeg je die kosten mee, dan kan de aanschaf van een duurdere printer uiteindelijk toch goedkoper uitvallen.
Iets soortgelijks doet zich voor bij kant-en-klare parenterale producten. Een kant-en-klaar product is in aanschaf duurder dan een ampul. Tijdens de uitbraak van de covid-19-pandemie namen veel ziekenhuizen deze gepercipieerde hogere kosten voor lief om de druk op de medewerkers te verlichten. Wat buiten beschouwing blijft in deze perceptie is de TCO. Een recente studie vergelijkt de totale kosten van het conventionele klaarmaken door verpleegkundigen (VTGM) met de totale kosten van kant-en-klaar aanleveren door de ziekenhuisapotheek.
Conventionele bereiding is foutgevoelig
De studie werd in 2019 gepubliceerd door het Isala in Zwolle. Dit ziekenhuis heeft de ambitie voorop te lopen in medische, technische en sociale zorginnovaties en heeft relatief veel ervaring met kant-en-klare parenterale producten. De onderzoekers concluderen onder andere dat de conventionele bereiding in de diverse stadia foutgevoelig is.
Lager aantal medische fouten en besmettingen
De studie vergelijkt de TCO van de kant-en-klare producten in het Isala met de TCO van VTGM door verpleegkundigen op basis van een drietal scenario’s; 100% kant-en-klaar aangeleverd door de apotheek, 100% VTGM door verpleegkundigen en als derde scenario 50% kant-en-klaar vanuit apotheek en 50% VTGM door verpleegkundigen. In alle drie de onderzochte scenario’s worden de totale kosten tot aan toediening van het kant-en-klare parenterale product berekend. Hieruit blijkt dat de kosten van het kant- en-klaar aanleveren (zowel 100% als 50%) significant lager zijn en beduidende besparingen opleveren voor het ziekenbudget. Die besparing zit met name in het aanzienlijk lagere aantal medische fouten en besmettingen bij parenterale medicatie, maar zeker ook de besparing van verpleegkundige tijd. Dit laatste is natuurlijk essentieel in een tijd waarin de beschikbaarheid van verpleegkundigen onder druk staat. De onderzoekers bevelen dan ook bredere implementatie van deze methode van aanleveren aan.
Positief effect op patiënt, personeel en budget
Gezien de positieve effecten op kwaliteit van zorg, op de werkdruk van verpleegkundigen en op het budget van de ziekenhuizen is het verwonderlijk dat levering van kant-en-klare producten door de ziekenhuisapotheek kennelijk toch nog als complex wordt ervaren. Aan de hogere aanschafkosten kan het niet liggen nu aangetoond is dat de TCO veel lager is dan die van conventioneel werken. Een verklaring zou kunnen zijn dat budgetdenken in de verschillende afdelingen van het ziekenhuis een integrale berekening en aanpak in de weg staat. Een andere mogelijkheid is dat sommige ziekenhuizen de in de studie beschreven bereidingsfouten en besmettingen niet herkennen in hun eigen situatie. Ik kom hier in een volgende blog uitgebreider op terug.
Win-win-winsituatie bij bredere invoering
Alleen al uit oogpunt van de kwaliteit van zorg is het van belang dat afdelingen over hun eigen budget heen kijken. Daarnaast is het uit handen nemen van (precisie)werk in een hectische omgeving een welkom en structureel gebaar naar het toch al overbelaste verplegend personeel. Dat dan ook nog de totale kosten voor de ziekenhuizen aanzienlijk lager uitpakken, zorgt voor een win-win-win-situatie als we kant-en-klare producten breder invoeren. Suggesties om dit te realiseren zie ik met plezier tegemoet.
